Lambda Sensörü Ne İşe Yarar

Bir otomobil kullanıcısı olarak gösterge panelinizde yanan bir arıza ışığı sonucu yada artan yakıt tüketimi ve kararsız çalışan bir motor sayesinde yaptığınız araştırmalar karşınıza lambda sensörü isimli bir parçayı çıkarmış olabilir. Lambda sensörü, bilinen diğer adıyla oksijen sensörü 1960'ların sonunda Bosch tarafından bulunan ve kullanımı yaygınlaşan bir otomobil yedek parçasıdır. Bu sensör egzoz gazı içerisindeki oksijen oranını ölçmek ve bu oransal değeri aracın elektronik kontrol ünitesine iletmekle sorumludur. En çok karşılaşılan yanlışlardan birisi lambda sensörünün oksijen miktarını ölçtüğünün düşünülmesidir. Lambda sensörü miktarı değil oranı ölçer.

Gelelim bu oksijen oranın neden bu kadar önemli olduğuna. Günümüzde çoğu modern motorda 1'den fazla sensör kullanılmakta ve yaptıkları ölçümler sürekli daha hassas hale gelmekte. Bunun başlıca 2 sebebi vardır. Birincisi egzoz gazı emisyon değerlerini düzenlemek yani atmosfere atılan zararlı gazların miktarını kontrol etmek, ikincisi aracın yakıt tüketimini düşürmek. Lambda sensörünü bir çeşit geri bildirim mekanizması olarak düşünebiliriz. Aracın elektronik beyni egzoz gazındaki yanmamış oksijenin oranını bilirse bir sonraki yanma adımı için gerekli olan yakıt miktarını daha hassas hesaplayabilir.

Motorun silindirleri içerisinde meydana gelen yanma işlemi sonucu çıkan egzoz gazının içerisinde bulunan oksijen oranı olması gerekenden az ise "zengin karışım" olarak nitelendirilir ve daha çok bilinen tabirle çiğ yakıt kavramından bahsedilebilir. Yani yanmamış yakıtı egzoz yoluyla atmosfere attığınızı düşünebilirsiniz. Eğer oksijen oranı olması gerekenden fazla ise buna da "fakir karışım" denir. Bu durumda da hem atmosferi kirleten zararlı gazlalar ortaya çıkmış olur hem de aracın yaşayacağı performans düşünlüğüne bağlı olarak daha çok gaza basma ihtiyacı sonucu yakıt tüketimi artacaktır. Genel olarak bozuk bir lambda sensörü otomobilin gösterge panelinde bulunan motor arıza ışığının yanmasına sebep olur. Sensörü test etmenin en sağlıklı yolu ise servislerinizde bulunan test cihazları ile ölçüm değerlerini gözlemlemektir.